تحلیل کنش گفتار ترغیب در خطبه قاصعه

نویسندگان

1 استادیار دانشکده الهیات دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد علوم قرآن پژوهشکده اعجاز قرآن، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.48310/qej.2021.3495

چکیده

تحلیل متن‌شناسانه نهج البلاغه، یکی از روش‌های شناخت لایه‌های نهفته معنایی در کلام امیرالمومنین7 به شمار می‌آید و می‌تواند پرده از چگونگی ارتباط میان زبان و بافت اجتماعی بردارد. در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی، سازوکارهای تولید معنا در کنش‌گفتارهای ترغیبی امیر‌المومنین7 در خطبه قاصعه بررسی شده است. در این راستا با استفاده از نظریه سرل، کنش گفتارهای امیرالمومنین7 با توجه به بافت موقعیتی بازخوانی شده ‌است. یافته‌ها، گویای جهت‌گیری‌های سه‌گانه ترغیبی در خطبه قاصعه است و به شاخص‌سازی یکی از ابعاد ارزشمند آموزه‌های نهج البلاغه می‌انجامد. در کنش گفتارهای خطبه قاصعه، ترغیب به فروتنی، عبرت‌آموزی و یاری‌رسانی امام دوران، شاخص شده ‌است. در واکاوی گزاره‌‌های خطبه قاصعه با رویکرد نظریه کنش‌گفتاری، فرآیند فهم و تفسیر صحیح گزاره‌ها تسهیل می‌شود.

کلیدواژه‌ها