ساحت‌های تربیتی از منظر شهید مرتضی مطهری و علامه محمدتقی جعفری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس مدعو دانشگاه فرهنگیان پردیس حضرت معصومه (س) - قم

2 دانشگاه علامه طباطبایی

10.48310/qej.2024.16234.1024

چکیده

انسان موجودی با ابعاد و ساحت‌های گوناگون است؛ دارای نفس و بدن و برخوردار از بینش‌ها، گرایش‌ها و توانایی‌های مختلف. از آنجا که تعلیم و تربیت فرآیندی برای ایجاد، شکوفایی، تصحیح، تقویت، تعدیل و هدایت این بینش‌ها، گرایش‌ها، استعدادها و توانایی‌ها در ابعاد مختلف وجود انسان (نفس و بدن) به منظور رسیدن به کمال مطلوب است، با تمام این ابعاد و ساحت‌ها سروکار دارد. بنابراین، یکی از موضوعاتی که در تعلیم و تربیت باید مشخص شود، حوزه‌های گوناگونی است که تعلیم و تربیت با آنها مرتبط است؛ یعنی تعیین اینکه چه موضوعاتی و کدام استعدادها و قابلیت‌ها باید شکوفا، اصلاح، تعدیل، تقویت و یا هدایت شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ساحت‌های تربیتی از دیدگاه شهید مطهری(ره) و علامه جعفری(ره) صورت گرفته است. این پژوهش به روش تحلیلی–اسنادی انجام شده است. به منظور گردآوری داده‌های لازم برای دستیابی به اهداف پژوهش، متون مرتبط با موضوع، از طریق فیش‌برداری جمع‌آوری و با روش کیفی تحلیل شده‌اند. با بررسی دیدگاه‌های تربیتی شهید مطهری(ره)، می‌توان ساحت‌های زیر را برای تربیت برشمرد: جسمانی، عقلانی، اراده، قلب، عبادی، علمی، غریزی، اخلاقی، ذوقی و هنری، اجتماعی، فنی و صنعتی و همچنین ساحت خلاقیت و نوآوری. بررسی آثار علامه جعفری(ره) نیز نشان می‌دهد که مهم‌ترین ساحت‌های تربیتی از دیدگاه ایشان عبارت‌انداز: ساحت شهودی، ساحت علمی و شناختی، ساحت عقلانی و فلسفی، ساحت اخلاقی، ساحت حکمی و ساحت دینی.

کلیدواژه‌ها