امتداد مسئله فلسفی اصالت فرد و جامعه در تربیت اسلامی با تأکید بر اندیشه شهید مطهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، علوم تربیتی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران،‌ ایران

2 استادیار، گروه فرهنگ و تربیت، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

10.48310/qej.2024.15455.1016

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی دوگانه اصالت فرد و اصالت جامعه با رویکرد تربیتی در اندیشه شهید مطهری به انجام رسیده است. بدین منظور کلیه منابع و مراجع موجود در ارتباط با آراء تربیتی ایشان مورد بررسی توصیفی قرار گرفته و داده‌های حاصل طبقه‌بندی و تحلیل شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که به‌طور کلی شهید مطهری منحصراً قائل به اصالت فرد و یا اصالت جامعه نبوده و ضمن اثبات اصالت فرد در عین اصالت جامعه و اصالت جامعه در عین اصالت فرد، جامعه را حقیقتی معرفی می‌کنند که‏ از ترکیب افراد پدید می‌آید؛ به‌نحوی که افراد نیز هویت مستقل خودشان را حفظ کرده و با سرمایه الهى فطرت، به ساختن امت می‌پردازند؛ در نتیجه شکل‌گیری جامعه در گرو حرکت تدریجی افراد و پیوند خوردن روحی آنان با یکدیگر خواهد بود. شکل‌گیری هویت و تربیت افراد و جامعه انسانی در قالب یک مدار است که در آن، ابتدا انسان با فطرتی الهی خلق می‌شود و به تدریج با تأثیر از عوامل طبیعی و اجتماعی بیرونی، روح و شخصیت او ساخته می‌شود. در ادامه نیز شخصیت‌های مشترک و روح جمعی انسانی به نوبه خود در شکل‌گیری شخصیت افراد مؤثر خواهد بود و مجدداً اتحاد روحی این افراد با یکدیگر فرهنگ و جامعه جدیدی را رقم می‌زند یا همان فرهنگ و جامعه قبلی را مستحکم‌تر خواهد ساخت.

کلیدواژه‌ها

دو فصلنامه مطالعات تربیتی و اجتماعی قرآن وعترت
دوره 6، شماره 12
اسفند 1402
صفحه 7-31

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار