بررسی تطبیقی انسان دارای شخصیت سالم از منظر روانشناسی غرب و اسلام با تمرکز بر دیدگاه‌های امام سجاد و آلپورت

نویسندگان

1 استادیار روانشناسی تربیتی دانشگاه فرهنگیان، کرمانشاه

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بوشهر

10.48310/qej.2021.3506

چکیده

یکی از مهم‌ترین بحث‌های روانشناسی، روان‌شناسی شخصیت است و بررسی رشد و سلامتی انسان نیز بدون پژوهشی اساسی درباره شخصیت بی نتیجه خواهد بود. اسلامی همان گونه که اصل زندگی دنیا را مقدمه‌ای برای زندگی جاودانه جهان آخرت دانسته است، سلامتی شخصیت انسان را نیز مقدمه سلامتی برای آن زندگی برشمرده است. نوشتار حاضر درصدد بررسی دیدگاه‌های روانشناسی و اسلام در رابطه با ویژگی‌های انسان سالم و کامل است. به همین منظور، نگارنده با استفاده از روش کتابخانه ای، سعی در شناسایی دیدگاه های روانشناسان صاحب نظر در حوزه شخصیت داشته و با تمرکز بر ویژگی های انسان سالم و کامل، دیدگاه‌های روانشناسی چون  آلپورت، راجرز، فروم، یونگ، مازلو، فرانکل، سلیگمن و پرلز و دیدگاه‌های اسلامی در رابطه با ویژگی‌های انسان سالم و کامل را مورد توجه قرار داده است. بی شک آیات قرآن کریم و سیره و سخنان معصومین6، اصیل‌ترین منابع برای شناخت انسان کامل است و در این میان صحیفه سجادیه در جای جای خود، ویژگی‌های انسان کامل و راه‌های تعالی معنوی انسان و رسیدن او به کمال و سعادت را نشان داده است. این صحیفه گرچه ظاهرا کتاب دعا به شمار می‌آید، اما در واقع یک دایره المعارف علوم است که در قالب دعا، معارف والای توحید، معاد، نبوت، امامت و انسان کامل در آن به چشم می خورد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در صحیفه سجادیه ویژگی‌های انسان دارای شخصیت سلام در سه مقوله ارتباط با خدا، زندگی فردی و زندگی اجتماعی آمده است. از منظر امام سجاد(ع)، یکی از راه‌های رشد انسان از خودگذشتگی و خدمت به خلق است و رسیدن به کمال مستلزم زندگی در جامعه سلام، متحد و عشق و محبت به خداست.

کلیدواژه‌ها