بررسی ابعاد عفاف در قرآن و حدیث

نویسندگان

1 استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

2 دانش‏آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی هدی

10.48310/qej.2020.3488

چکیده

از فضایل اخلاقی مورد تاکید در قرآن کریم، عفت ورزیدن است. عفت به معنای حالتی درونی در انسان است که او را از حرام باز می‌دارد و به ‌مراتب والای انسانیت رهنمون می‌کند. عفاف افزون بر این که نقش مهمی در سلوک فردی انسان به‌ سوی مقصد آفرینش دارد، می‌تواند جامعه را از خطر سقوط اخلاقی و سلطه فرهنگی بیگانگان نجات دهد، از این‌رو پرداختن به ابعاد عفاف و کارکرد آن در رشد و تعالی انسان بایسته است. با عنایت به این که در قرآن کریم عفت ورزی در سه حوزه کردار، گفتار و اندیشه مطرح ‌شده است و در روایات معصومین:، «عفاف» بهترین عبادت شمرده‌ شده است، این پژوهش با استفاده از منابع مکتوب کتابخانه ای و پردازش اطلاعات با رویکرد توصیفی- تحلیلی، به بررسی ابعاد عفاف پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می‌دهد که از منظر قرآن و حدیث، عفت در نگاه، عفت در پوشش، عدم پوشش لباس شهرت، عدم تبرج، عفت در طعام و مال از مصادیق عفاف در کردار است. قول معروف، سخن به ضرورت، عدم شوخی با نامحرم، استفاده نکردن از محتوای شهوت انگیز نیز در آیات مرتبط با عفاف در گفتار آمده است. همچنین ممنوعیت اختلاط با نامحرم، خلوت نکردن با نامحرم، پرهیز از عشوه و ناز، پرهیز از مصافحه، پرهیز از خلوت گزینی و دلباختگی نامشروع، از جمله راه کارهای قرآن و حدیث برای حفظ عفاف در اندیشه است.

کلیدواژه‌ها