واکاوی تئوری مهدویت در منطق الطیر عطار نیشابوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف و تعلیم و تربیت اسلامی، پردیس شهید چمران، مدیریت امور پردیس‌های استان تهران،دانش دانشگاه فرهنگیان، ایران

2 استادیار عضور گروه معارف و تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه فرهنگیان

10.48310/qej.2024.15623.1019

چکیده

در عصر جهانی شدن، تئوری مهدویت دارای ابعاد بسیار گسترده و وسیع لست؛ یکی از مهمترین مصادیق آن در عرفان اسلامی، مسأله ختم و مهدویت است که با عناوینی همچون انسان کامل، رهبری و صاحب ولایت باطنی عنوان می‏شود. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی درصدد بیان تفسیری عرفانی از مسئله مهدویت در منطق الطیر عطار نیشابوری است. این اثر منظوم، داستان سفر طولانی و پررنج مرغانی را روایت می‏کند که به جستجوی سیمرغ، پادشاه مطلق و بی خلاف خویش، به پا می خیزند. یکى از مسائلى که در قصه پرندگان جهت رسیدن به مقصود مطرح مى شود، رهبرى و رهوری است. هدهد در «منطق الطیر»، یک استعاره برای راهبری و پیکی است که مرغان طریق عرفانی را وادی به وادی به سوی سیمرغ جلو می برد. عطار در این اثر بدون این که از اصطلاح سیاست، مدیریت، رهبرى و پیروى استفاده کند، و با برشمردن صفات رهروی و رهبری منجی یعنی هدهد به بیان تئوری مهدویت مى‏پردازد. با توجه به جایگاه کمتر شناخته شده تئوری مهدویت در آثار منظوم عرفانی به ویژه منطق الطیر عطار، نگارنده بر آن است که به واکاوی و تحلیل جوانب ناگفته شده‏ی تئوری مهدویت و ارائه روشنگری بیشتر ازین مبحث بپردازد.

کلیدواژه‌ها